Farsi | English

مزایای روغن گلرنگ

در روزگاري كه نمي‌توانيم از روغن‌هاي مفيدي مثل روغن زيتون به طور همه جانبه در پخت و پز و مصرف روزانه استفاده كنيم، حضور روغني مثل گلرنگ كه از نظر مزاياي تغذيه‌اي تاثيرات روغن زيتون را بر سلامت ما دارد، مغتنم به نظر مي‌رسد.

هر چند متاسفانه با وجود پتانسيل‌هاي بالاي كشت و توليد گلرنگ در كشورمان از حضور آن در ميان ديگر روغن‌ها بي‌بهره‌ايم، اما بد نيست نگاهي دوباره به اين گياه و مزاياي روغن آن برسلامت داشته باشيم.

روغن‌ها و چربي‌ها بخش مهمي از رژيم غذايي انسان را تشكيل مي‌دهند و در بيش از 90 درصد صنايع غذايي به عنوان ماده اوليه اصلي و يا يكي از اجزاي فرمولا‌سيون محصولات استفاده مي‌شوند. روغن‌ها و چربي‌هايي كه در رژيم غذايي مصرف مي‌كنيم، منبعي غني از انرژي هستند.

آنها شامل اسيدهاي چرب مخصوص هستند كه از نظر ارزش غذايي براي بدن ضروري‌اند. گذشته از اينها، روغن‌ها براي ايجاد خصوصيات بافتي خاص يا به وجود آوردن طعم مطلوب به بسياري از محصولات غذايي فرآيند شده و طبيعي اضافه مي‌شوند. طبق نظر متخصصان تغذيه، اسيدهاي چرب غيراشباع كه نمي‌توانند در بدن ساخته شوند، بايد براي رفع اين كمبود در رژيم غذايي هر فرد مورد توجه قرار گيرند.

روغن، از آغاز تا امروز

در مطالعاتي كه پژوهشگران بر رژيم‌هاي غذايي دوران قديم زندگي بشر در عصر حجر و در دوره مدرن انجام داده‌اند، متوجه شده‌اند كه بشر در دوران قديم در مقايسه با حال، مقدار بسيار كمتري اسيدهاي چرب اشباع مصرف مي‌كرده و تعادل خوبي بين اسيدهاي چرب امگا 3 و امگا 6 در رژيم غذايي آنها وجود داشته است.

در 50 سال اخير ميزان دريافت اسيدهاي چرب امگا 6 به طور چشمگيري افزايش يافته، در حالي كه اين افزايش شامل حال اسيدهاي چرب امگا 3 نمي‌شود. اين تغيير الگوي غذايي، باعث شده است توصيه‌هاي تغذيه‌اي جديدي را در مورد ميزان دريافت اسيدهاي چرب، شاهد باشيم.

اسيدهاي چرب غيراشباع (مايع) بايد دو برابر اسيدهاي چرب اشباع (جامد) باشد تا باعث كاهش كلسترول شود. ضمن اين كه ثابت شده است ميزان كلسترول در سرم خون عامل اصلي بروز بيماري‌هاي قلبي  عروقي است. به همين دليل است كه استفاده از روغن‌هاي سويا، گلرنگ، ذرت و اخيرا كلزا تا اين حد توسعه پيدا كرد.

تقاضا و توليد بيشتر

چه اتفاقي افتاد تا بشر توانست مصرف روغن‌هاي خوراكي را افزايش دهد؟ پاسخ اين پرسش در پيشرفت‌هاي تكنولوژيك روي داده در اوايل همين قرن نهفته است كه نقطه آغازي براي صنعت روغن‌نباتي به شكل مدرن امروزي به حساب مي‌آيد و البته روش‌هاي نوين و علمي كشاورزي و دامپروري كه منجر به افزايش تقاضا براي توليد خوراك غني از اسيدهاي چرب موجود در رژيم غذايي است، بدون اين كه درك درستي از اهميت متابوليك و تاثيرات تغذيه‌اي آن وجود داشته باشد، تغيير پيدا كرده است.

رقيب روغن زيتون‌

تركيب اصلي روغن گلرنگ، چربي‌هاي طبيعي يا تري‌گليسيريدها هستند. براساس نتايج به دست آمده، مشخص شده است كه نسبت بالاي مقدار اسيدهاي چرب غيراشباع به اسيدهاي چرب و اشباع موجود در رژيم غذايي، سبب كاهش خطر بيماري‌هاي قلبي مي‌شود.

در روغن گلرنگ با اسيد اولئيك بالا ميزان اسيدهاي چرب غيراشباع زياد است. به همين علت است كه روغن گلرنگ از نظر پايداري با روغن‌هاي جامد و روغن‌هايي كه به آنها آنتي‌اكسيدان اضافه شده است، برابري مي‌كند. بعضي از انواع گلرنگ‌ها با اولئيك بالا حاوي روغني مشابه با خصوصيات روغن زيتون هستند (البته ميزان اسيدهاي چرب اشباع روغن زيتون كمتر از روغن گلرنگ است). از سوي ديگر روغن گلرنگ در مقايسه با روغن زيتون طعم ملايم‌تري دارد.

اين همه مزيت!

اين روغن همان طور كه گفته شد، اسيدهاي چرب ضروري بدن را كه غيراشباع هستند تامين مي‌كند. حتي مي‌توان براي سرخ كردن هم از آن استفاده كرد، چرا كه مقاومت بالايي دارد و هيچ اسيد چرب ترانس در آن ديده نمي‌شود.

روغن گلرنگ ماندگاري طولاني و رنگي شفاف و درخشان دارد، نقطه اشتعال آن بالاست و به مقدار كافي ويتامين E دارد. خود گياه گلرنگ در محيط به طور طبيعي رشد مي‌كند، هيچ تغيير و دستكاري ژنتيكي روي آن انجام نشده است و بنابر اين سالم،  ايمن و با كيفيت است. استفاده از روغن گلرنگ به خاطر طعم مطبوعي كه دارد، در صنايع غذايي عمومي فراگير شده است. مواد رنگي تيره‌اي كه در داخل پوسته و دانه گلرنگ وجود دارند، با تصفيه به آساني قابل برطرف كردن و جداسازي هستند، حتي اين روغن مي‌تواند در فناوري توليد انواع خامه و كره‌هاي مخلوط مورد استفاده قرار بگيرد.

ضدسرطان‌

مقدار كلسترول خون با تعديل مصرف منابع غذايي‌ حاوي كلسترول، افزايش مقدار فيبر در رژيم غذايي و مصرف روغن‌هاي غني از اسيدهاي چرب غيراشباع ‌ در عين كاهش مصرف چربي‌هاي اشباع  كاهش پيدا مي‌كند. همان طور كه مي‌دانيم، مقادير بالاي كلسترول خون سبب افزايش احتمال بروز بيماري‌هاي قلبي مي‌شود.  همچنين طي آ‌زمايشي كه روي 30 مرد سالم انجام شد، استفاده از روغن گلرنگ از راه تاثير روي عملكرد پلاكت‌هاي خوني، توانست تا حد بسيار بالايي خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي ‌ عروقي را كاهش دهد. تحقيقات اخير همچنين از اثرات مفيد روغن گلرنگ روي كاهش سرطان سينه در موش‌ها خبر مي‌دهند.

طي اين تحقيق، افزودن ميزان يك‌دهم درصد اسيدهاي چرب موجود در روغن گلرنگ شكل‌گيري تومورهاي سرطاني سينه را در موش‌ها به تاخير مي‌اندازد. تحقيقات ديگر از افزايش كيفيت گوشت قرمز، در دام‌هايي خبر مي‌دهد كه در جيره‌ غذايي روزانه آنها از گلرنگ استفاده شده است.  همچنين افزايش ميزان اسيد لينولئيك مزدوج در بافت ماهيچه‌اي گوسفندان كه ناشي از تغذيه با گلرنگ بوده است، تاثيرات مثبتي در پيشگيري از ابتلاي افراد كه از اين گوشت تغذيه كرده‌اند به بيماري‌هايي نظير بيماري‌هاي عروق كرونري قلب، تصلب شرائين، سرطان‌هاي مختلف و انواع ديابت دارد.

دو روي يك سكه‌

اسيدهاي چرب امگا 3 و امگا 6 خاصيت پيشگيري از بروز عارضه عفونت همراه با درد در بيماران مبتلا به روماتيسم مفصلي (آرتروئيد روماتوئيد) دارند. در سال‌هاي اخير به اثبات رسيده كه اسيدهاي چرب امگا 3 براي بهبود فعاليت نرمال استخوان بخصوص در كودكان ضروري هستند.

يكي از جالب‌ترين يافته‌هاي حياتي درباره اسيدهاي چرب امگا 3 در رابطه با بيماري‌هاي فراگير است. به طوري كه يافته‌ها نشان مي‌دهند بين ميزان اسيدهاي چرب امگا 3 و كاهش افسردگي رابطه مستقيمي وجود دارد.

اما از طرفي بعضي محققان همچنين معتقدند كه دريافت مقادير زياد اسيدهاي چرب امگا 6 باعث كاهش ميزان كلسترول خون و در عين حال افزايش مرگ و مير ناشي از بروز خشونت نظير خودكشي، قتل و تصادفات مي‌شود.

ابتداي صفحه - دسترسي به مقالات ديگر

Soybean Golestan Co. (2009)